Podręcznik do pobrania w formacie pdf zarówno w całości (przez kliknięcie w obraz okładki), jak i w postaci plików z poszczególnymi wartościami (przez kliknięcie w numery wartości).
Poziom 2 - strony tytułowe
Wychowanie do wartości. Podręcznik dla liceum i technikum. Poziom 2
Poziom 2 - Spis treści
Wychowanie do wartości. Podręcznik dla liceum i technikum. Poziom 2
Poziom 2 - Wykaz skrótów
Wychowanie do wartości. Podręcznik dla liceum i technikum. Poziom 2
Wstęp do programu wychowawczego dla liceów i techników
Wychowanie do wartości. Podręcznik dla liceum i technikum. Poziom 2
Szczęście ludzkie jako wartość
Pragnienie szczęścia jest wpisane w naturę człowieka. Szczęśliwa osoba jest trwale zadowolona z życia, emanuje pogodą ducha i optymizmem, buduje pozytywne relacje z otoczeniem i częściej otrzymuje pomoc od innych. Przekłada się to na dobre funkcjonowanie jednostki w rodzinie, w środowisku pracy oraz w społeczeństwie.
Miłość jako fundamentalna wartość człowieka
Miłość jest najwyższą postacią relacji osobowych. Każdy człowiek ma w sobie nieskończoną zdolność do miłości. Może kochać i wzrastać w miłości, która wydobywa i powiększa dobro, jest odpowiedzią na życiowe powołanie. Miłość przejawia się w pełnym troski działaniu na rzecz siebie samego, najbliższych, przyjaciół, a nawet całego społeczeństwa.
Miłość do drugiego człowieka
Miłość do drugiego człowieka wyraża się w działaniu. Służy rozwojowi człowieczeństwa i wprowadza je w świat dobra, prawdy i piękna. Opiera się na poznaniu osoby kochanej i zrozumieniu, w jaki sposób można zatroszczyć się o jej szczęście.
Wartość wierności małżeńskiej
Wierność małżeńska to jeden z warunków trwałości małżeństwa i rodziny. Jako konsekwentne wywiązywanie się z przysięgi małżeńskiej i dobrowolnie przyjętych w niej zobowiązań zakłada odpowiedzialne dysponowanie własną wolnością, dojrzałość w relacji ze współmałżonkiem i stałość w dochowaniu danego słowa.
Wartość miłości rodzicielskiej
Miłość rodzicielska (macierzyńska, ojcowska), jako akt najbardziej doskonalący człowieka, wiąże się z darem przekazywania nowego życia i z braniem odpowiedzialności za nie. W ten sposób tworzy się rodzina – szczególna wspólnota, która realizuje swoje powołanie w wymiarze duchowym i społecznym.
Wartość ojcostwa
Ojcostwo łączy się integralnie z macierzyństwem. Jest to podstawowa forma istnienia, życia i działania rozumiana jako rola społeczna i powołanie, wyrażające się w charakterystycznych postawach, przekonaniach i uczuciach, budujących szczególną więź z potomstwem.
Wartość tradycji rodzinnych
Tradycje rodzinne obejmują wszystko to, co zostało wytworzone w przeszłości i żyje nadal w rodzinie. Pozwalają przekazywać wartości, normy, zasady i wzory zachowań. Wiążą się z wydarzeniami, postaciami, zwyczajami, obyczajami i instytucjami. Przekazywane są z pokolenia na pokolenie, ponieważ są ważne dla rodziny.
Przeszłość źródłem inspiracji międzypokoleniowej
Czerpanie z dorobku wcześniejszych pokoleń, korzystanie z osiągnięć cywilizacji jest cenną lekcją przenikania się kultur i źródłem inspiracji. Współpraca międzypokoleniowa może być skutecznym narzędziem zaspokajania potrzeb różnych grup i rozwiązywania lokalnych problemów, wymaga jednak otwarcia się na potrzeby innych, wrażliwości, szacunku dla doświadczeń i oczekiwań drugiej strony.
Wartość historii
Odkrywanie wartości historii w ojczyźnie pozwala doświadczyć budowanej przez pokolenia wspólnoty narodowej, dla której ogniwem jednoczącym i spajającym są wartości narodowo-patriotyczne. To także poszanowanie prawdy historycznej, umiejętność analizy zachodzących zjawisk i przemian społecznych, branie odpowiedzialności za kształt ojczyzny, a także budowanie jej kultury i trwanie w niej.
Wartość miłości do ojczyzny
Miłość do ojczyzny, która wyraża się w patriotyzmie, jako naturalna postawa społeczna ogniskuje się wokół ziemi ojczystej, wspólnoty narodowej, dziedzictwa kulturowego oraz ładu moralno-społecznego. Miłość ta zobowiązuje do okazywania szacunku wobec ojczyzny, własnego narodu, ale też wobec innych narodów.
Wartość godności człowieka
Godność osobowa jest niezbywalną wartością niezależną od poziomu rozwoju intelektualnego, od świadomości czy przeżyć i uczynków jednostki. W ujęciu integralnym człowiek jest podmiotem i z tego względu nigdy nie może być traktowany przedmiotowo z pominięciem jego godności.
Wartość tolerancji
Postawę tolerancji cechuje otwartość na drugiego człowieka, akceptacja różnorodności. Wyraża się w wyrozumiałości, uznawaniu praw i okazywaniu szacunku osobie wraz z jej, odmiennymi od własnych, przekonaniami, upodobaniami, wierzeniami bez konieczności ich aprobaty i bez szkody dla własnego stanowiska.
Otwartość na drugiego człowieka
Elementem składowym interakcji zachodzących między ludźmi jest otwartość, która jest przeciwieństwem postawy zamkniętej czy nastawionej obronnie. Osoba otwarta potrafi odbierać różnorodne emocje, zarówno swoje własne, jak i innych osób. Dialog między ludźmi, systemami, ideologiami jest możliwy dzięki postawie otwartej.
Postawa akceptacji drugiego człowieka
Akceptacja oznacza postawę życzliwego i pozytywnego odniesienia do drugiego człowieka. Ta gotowość otwarcia się na drugą osobę i przyjęcie jej odrębności jest przyzwoleniem na inność. Każda osoba jest akceptowana bezwarunkowo, jej czyny, działania i zachowania – warunkowo.
Postawa poszukiwania wartości duchowych
Uznanie religijnego wymiaru człowieka jest nieodzowne dla jego pełnego zrozumienia, dlatego też wartości duchowe są integralną częścią całego procesu wychowania. Ich poszukiwanie pozwala skonfrontować się z własnymi pragnieniami, marzeniami, oczekiwaniami.
Uczucia i emocje w życiu człowieka
Uczucia wyrażają emocjonalne nastawienie człowieka do innych ludzi i zdarzeń – są interpretacją emocji. Przeżywanie stosunku do siebie samego i otoczenia sprawia, że się cieszymy, kochamy, gniewamy i cierpimy. Bez uczuć i emocji nie sposób zrozumieć innych ludzi ani wejść z nimi w relacje.
Mądrość jako dar
Mądrość może być rozpatrywana jako zwieńczenie procesu rozwoju, cnota intelektualna, sprawność moralna i wartość związana z rozeznaniem i zachowaniem się na miarę danej chwili.
Rozumność człowieka
Rozumność to zdolność do tworzenia pojęć, formułowania sądów, rozumowania. Szerzej można określić ją także pod kątem duchowych zdolności człowieka. Człowiek posiada rozwinięte funkcje mózgu, dzięki którym myśli, przeżywa, wyraża swoje uczucia – jest istotą rozumną.
Postawa szlachetna
Postawa szlachetna zakłada wyrzeczenie się egoizmu i podejmowanie w sposób świadomy, dobrowolny i bezinteresowny działań, które przynoszą korzyść innym. Motywacją tej postawy jest skłonność do czynienia dobra dla niego samego.
Postawa wdzięczności
Docenianie tego, co znajduje się wokół nas, jest cenną umiejętnością, która pomaga nam być bardziej radosnymi i zadowolonymi z życia. Człowiek zdolny do wdzięczności wychodzi z założenia, że wszystko, co otrzymuje, jest darem. Ludzie, którzy dzielą się swoją wdzięcznością wzmacniają więzi oraz są bardziej skłonni do pomocy innym. Praktykując wdzięczność, stają się bardziej altruistyczni.
Rozwijanie własnych umiejętności i zdolności
Umiejętności i zdolności pozwalają realizować indywidualne cele. Troska o rozwój i wykorzystanie posiadanego potencjału wyrażają się w realizacji życiowych pasji, głębokim przeżywaniu rzeczywistości i własnej egzystencji. Przynosi to pożytek zarówno jednostce, jak i całemu społeczeństwu.
Literatura w życiu człowieka
Literatura jest skarbnicą wartości, źródłem dobrych wzorców i inspiracji do rozwoju ku pełni człowieczeństwa. Obcowanie z wypowiedziami utrwalonymi w formie pisemnej pozwala doświadczyć spuścizny minionych pokoleń oraz wyciągać wnioski na temat zmian zachodzących w kulturze. Świadome i twórcze uczestnictwo w społeczeństwie uzdalnia do wzięcia odpowiedzialności za własną egzystencję.
Umiejętność pracy w zespole
Praca zespołowa jest połączeniem wysiłku i umiejętności kilku osób mających wspólny cel. Jednym z podstawowych warunków efektywnej pracy grupowej jest dobra komunikacja. We wspólnym działaniu ważny jest właściwy podział zadań, partnerstwo, poczucie przynależności i atmosfera. Praca w grupie pozwala czerpać z wiedzy, doświadczenia i umiejętności innych członków.
Relacje w środowisku pracy
Przebywanie w środowisku zawodowym zajmuje istotną część dorosłego życia, podobnie jak przebywanie w środowisku szkolnym w życiu ucznia. Jakość relacji ze współpracownikami, kolegami, koleżankami ma istotny wpływ nas samych i na jakość pracy.
Odwaga w życiu i w pracy
Odwaga ujawnia się w różnych sytuacjach życiowych, niekiedy niebezpiecznych. Zakłada wolny wybór i gotowość do działania zgodnie z przyjętym systemem wartości, pomimo zagrożenia czy trudności na drodze do osiągnięcia dobrych i szlachetnych celów, ważnych zarówno dla podmiotu działania, jak i innych osób.
Współdziałanie z naturą
Dążenie do harmonii jest odwiecznym wyzwaniem ludzkości. Zmiany spowodowane przez cywilizację zmieniają przyrodę ożywioną i nieożywioną. Do dewastacji środowiska przyczynia się hałas, nadmierne nagromadzenie odpadów oraz wyczerpywanie się nieodnawialnych zasobów naturalnych. Wychowanie młodzieży szkolnej do poszanowania naturalnego środowiska opiera się m.in. na czerpaniu z dobrodziejstw, które oferuje nam przyroda, a także na ukazaniu potencjału natury przywracającej człowiekowi zdrowie.
Bogactwo odkrywania świata
U podstaw afirmacji świata leży intuicja, że świat jest dobry. Puszcze, jeziora, góry wraz z porastającymi je roślinami i zamieszkującymi je zwierzętami tworzą piękno krajobrazu, które zachwyca.
Dobro wspólne materialne i duchowe
W celu utrwalenia wspólnoty i budowania więzi społecznych podejmuje się działania, które umożliwiają osiągnięcie pełni człowieczeństwa. Sens dobra wspólnego wyczerpuje się w służbie człowiekowi. Jest rzeczywistym celem każdego człowieka i każdej społeczności.
Wartość współpracy międzynarodowej
Współczesna integracja międzynarodowa dokonuje się w obszarze politycznym, militarnym i gospodarczym. Każde państwo może wnieść do współpracy inne doświadczenia, a wspólne działanie umożliwia rozwiązywanie problemów na większą skalę. Państwa współpracujące ze sobą czerpią korzyści ze wspólnych działań takie jak: wymiana kapitału, towarów i usług, obrona praw, bezpieczeństwo, udogodnienia w gospodarce, wspieranie słabiej rozwiniętych państw.
Wartość pokoju międzynarodowego
Pokój międzynarodowy zapewnia bezpieczeństwo i warunki niezbędne do prawidłowego rozwoju społeczeństwa, gdyż wiąże się z poszanowaniem praw ludzkiej godności, z umożliwieniem swobodnej wymiany myśli i zgodnej współpracy. Troska o pokój jest zadaniem każdego człowieka.
Bibliografia
Wychowanie do wartości. Podręcznik dla liceum i technikum. Poziom 2