Podręcznik do pobrania w formacie pdf zarówno w całości (przez kliknięcie w obraz okładki), jak i w postaci plików z poszczególnymi wartościami (przez kliknięcie w numery wartości).
Poziom 2 - strony tytułowe
Wychowanie do wartości. Szkoła podstawowa. Poziom 2
Poziom 2 - Spis treści
Wychowanie do wartości. Szkoła podstawowa. Poziom 2
Poziom 2 - Wykaz skrótów
Wychowanie do wartości. Szkoła podstawowa. Poziom 2
Wstęp do programu wychowawczego dla klas szkół podstawowych
Wychowanie do wartości. Szkoła podstawowa. Poziom 2
Pozytywna relacja ze wszystkimi kolegami w klasie
Człowiek funkcjonuje w dwóch wymiarach: osobistym i społecznym. Podstawą relacji z innymi jest życzliwość. Dziecko już od najmłodszych lat wybiera sobie osoby do zabawy. W towarzystwie jednych czuje się dobrze, a w innych nie. Wie jednak, że nikt nie jest „samotną wyspą”, a kolega to drugi „ja”. Z biegiem lat zyskuje świadomość, że aby lepiej zrozumieć innych, sam musi się otworzyć na drugiego człowieka.
Pozytywna relacja z osobami spotykanymi na terenie szkoły
Rozwój społeczny, kultura bycia, szacunek dla szkoły to niezwykle istotne zagadnienia w rozwoju młodego człowieka. Dzieci i młodzież przebywają wiele godzin w szkole. Wraz z nauczycielami, wychowawcami, dyrekcją i personelem technicznym tworzą wspólnotę. Wspólnota (łac. communio) to związek między osobami, które coś łączy. Mogą to być: więzy krwi, tradycja, kultura, przekonania, miłość. Nie każdą zbiorowość można nazwać wspólnotą. Relacja z drugim człowiekiem jest naturalnym sposobem samorealizacji.
Pozytywna relacja z dziećmi w szkole i poza szkołą
Życie społeczne bazuje na związkach międzyludzkich. Umiejętność budowania trwałych przyjaźni i zdolność współpracy w grupie to cechy ważne przez całe życie. Zadaniem rodziców jest nawiązanie nici przyjaźni z dzieckiem. Trzeba tłumaczyć, dlaczego przyjaźń jest ważna? Co zrobić, żeby dbać o przyjaźń? Czy człowiek może żyć samotnie? Przyjaźń uspołecznia dzieci, dlatego trzeba unikać izolacji: zapraszać kolegów i koleżanki do domu. Zadaniem rodziców jest obserwacja, analiza i ocenianie tych kontaktów.
Dynamiczna i pozytywna grupa podwórkowa
Człowiek funkcjonuje w dwóch wymiarach: osobistym i społecznym. Podstawą relacji z innymi jest życzliwość. Każdy jest cząstką społeczności, w której żyje. We wspólnocie odkrywa się wartość przebywania z innymi ludźmi. Jedną z relacji jest relacja z kolegami i koleżankami na podwórku. Środowisko rówieśnicze pełni ważną funkcję wychowawczą.
Dobre znajomości międzyludzkie, międzykoleżeńskie
Relacje interpersonalne, rozwój społeczny, rozwój osobowościowy, tożsamość, dialog, przyjaźń to zagadnienia nad którymi pochyla się wiele nauk, w tym pedagogika. Przyjaźń odgrywa ważną rolę w rozwoju psychospołecznym dzieci i młodzieży. Niektóre dzieci już od najmłodszych lat dobierają sobie koleżanki i kolegów, z którymi chcą się bawić.
Wartość grupy społecznej, w której się żyje
W dzieciach już od najmłodszych lat należy kształtować odpowiedzialność za środowisko społeczne. Niezależnie od tego, czy żyje się w grupie wiejskiej, małomiejskiej czy wielkomiejskiej należy kierować się życzliwością wobec innych. Relacje sąsiedzkie są bardzo ważne, bowiem ludzie z najbliższego otoczenia wpływają na nasze życie, a środowisko w którym się obracamy wpływa na naszą osobowość.
Wartości wspólnotowego życia
Wspólnota (gr. koinonia, łac. communio) to związek między osobami oparty na trwałych więzach: krwi, tradycji, kultury, przekonań, miłości. Nie każdą zbiorowość można nazwać wspólnotą, ponieważ jest to coś więcej niż przypadkowe zgromadzenie ludzi.
Wartość informacji przekazywanych przez radio
Początkowo dzieci czerpią informacje o świecie od rodziców. Dopiero z wiekiem nabywają umiejętność gromadzenia i weryfikowania informacji. Jednym ze źródeł wiedzy jest radio. Radio jest obecne w naszym życiu, może nawet nie do końca zdajemy sobie z tego sprawę. Radia słuchamy wszędzie: w domu, w pracy, w komunikacji miejskiej, w samochodzie, u fryzjera, w sklepie itd
Wartość informacji przekazywanych przez telewizję
Mamo, włącz mi bajkę… Myślę, że wielu rodziców słyszy takie prośby. Tymczasem, z badań przeprowadzonych przez naukowców z różnych ośrodków uniwersyteckich wynika, że włączony telewizor źle wpływa na relacje między członkami rodziny, nawet jeśli nikt w danej chwili go nie ogląda.
Wartość informacji przekazywanych przez Internet
Wydaje się, że korzyści, jakie daje nam dostęp do Internetu są wprost nieograniczone. Szybkość rozprzestrzeniania się Internetu spowodowała, że świat stał się globalną wioską. Łatwiej kontaktować się ze sobą, łatwiej wymieniać poglądy, znaleźć miłość, przyjaźń, nawiązywać nowe relacje nawet z ludźmi oddalonymi o wiele kilometrów, uczyć się języków obcych, przeglądać oferty pracy, a nawet zrobić zakupy.
Wartości przekazywane poprzez teatr
Teatr jest elementem naszej kultury narodowej. Jest to jedyny rodzaj sztuki, który musi mieć widzów w chwili, w której się odbywa. Człowiek przenosi się do innego świata, wycisza i skupia na żywym obrazie scenicznym. Sztuka teatralna budzi w dzieciach różne emocje np.: strach, radość, dumę.
Wartości przekazywane przez świat filmu i fotografii
Śledząc współczesną kulturę, można dojść do wniosku, że zanika w niej hierarchia wartości lub jest celowo profanowana. Coraz częściej twórca staje się kimś, kto bezmyślnie powiela schematy, chcąc przypodobać się gustom tzw. masowego odbiorcy. Liczni artyści robią tylko to, co sprzeda się w mediach. Dziwi taka postawa, ponieważ obraz filmowy ma wpływ na kształtowanie osobowości odbiorcy. Każdy, kto używa kamery, bierze odpowiedzialność, za to co przekazuje.
Wartość wyznawanej religii
Człowiek jest istotą religijną. Jest dzieckiem Bożym. Pierwszymi nauczycielami wiary są rodzice. Dzieci najlepiej uczą się poprzez dobry przykład. Wiarę można rozpatrywać jako zadanie dla każdego chrześcijanina, a uczynki człowieka, to jak żyje, to wyraz tej wiary. Religia odgrywa podstawową rolę wychowawczą. Istotą współdziałania wyznawców różnych religii jest zaufanie. Źródła wiary znajdujemy
w Piśmie Świętym i w Tradycji Kościoła, w biografiach świętych i błogosławionych, w historii naszego życia.
Wartości zawarte w Biblii dla życia społecznego i indywidualnego
Człowiek wierzący często spotyka się z Biblią: na Mszy św., podczas sakramentów świętych, obrzędów religijnych, czy czyta się ją w domu. Jednak często słyszy się, że ludzie nie chcą czytać Biblii, ponieważ jej nie rozumieją. Czytania Pisma Świętego można się nauczyć, potrzeba do tego czasu. Trzeba tylko pamiętać, że zawsze opowiada ono o Bogu i Jego miłości do ludzi. Biblia jest księgą o miłości Boga do człowieka.
Wartość życia człowieka w aspekcie społecznym
Powstaje pytanie, jak współcześnie mówić dzieciom o tym, czym jest ojczyzna? Mały człowiek poznaje symbole i tradycje narodowe, uczestniczy w obchodach świąt narodowych. Historia narodu jest historią rodzin i indywidualnych ludzi, a obrona wolności jest działaniem patriotycznym, społecznym o najwyższej wartości, ponieważ rozciąga się na przyszłe pokolenia. Rozwój społeczny, patriotyzm, szacunek do własnego narodu, budowanie tożsamości poprzez przynależność do rodziny, narodu i państwa to wyzwania przed którymi stoją rodzice i pozostałe podmioty wychowujące.
Godność mojej osoby oraz godność innych ludzi
Rozwój moralny, zdolność wartościowania i rozpoznawanie własnej godności są niezwykle ważne w życiu młodego człowieka. Najprościej godność człowieka można scharakteryzować jako poczucie własnej wartości, szacunek dla samego siebie i pragnienie, aby inni nas szanowali.
Godność ojcostwa
Obecność ojca w życiu dziecka ma wpływ na jego rozwój emocjonalny. Rodzice i dzieci są złączeni więzami krwi i uczuciami. Ostatnio coraz częściej słyszy się, że ojcostwo przeżywa kryzys. Dorosłym mężczyznom brakowało wzorców męskości w ich życiu, dlatego oni sami również mogą mieć problem z przekazaniem odpowiednich wartości swoim dzieciom. Godność ojcostwa jest jedną z piękniejszych godności człowieka.
Godność macierzyństwa
Na myśl o matce najczęściej mamy dobre wspomnienia. Matka kojarzy się z tą, która pocieszy, przytuli, pomoże. I to w każdej sytuacji. Matka może dużo dziecku wybaczyć, i to ciężkie przewinienia, nawet wbrew zdrowemu rozsądkowi. Dzieje się tak nie tylko wtedy, kiedy dziecko jest małe, ale także w wieku dorosłym.
Godność braterstwa
Termin braterstwo nie oznacza jedynie więzów krwi z bratem lub siostrą. Braterstwo może dotyczyć wspólnych ideałów, narodu, kultury, rasy, przekonań, historii czy współdziałania. Wspólne działanie rozwija osobowość człowieka, dlatego człowiek szuka ludzi, z którymi coś go łączy. Mają np. wspólne cele, zainteresowania lub wyznają te same wartości.
Znaczenie i godność rodziny wielopokoleniowej
Rodzina wielopokoleniowa jest wielkim darem. Współcześnie mało dzieci może w takich rodzinach dorastać. Związane jest to ze zmianami w strukturze społeczeństwa. Młodzi ludzie zakładają rodziny głównie z dala od rodzinnych miejscowości. Wielokrotnie kobiety chcą po urlopie macierzyńskim szybko wrócić do pracy, dlatego dziecko zapisują do żłobka lub oddają pod opiekę niani. Dziadkowie albo sami są jeszcze czynni zawodowo, albo mieszkają zbyt daleko, żeby mieć stały kontakt z wnukami.
Wartość i znaczenie dzieciństwa
Dziecko, niezależnie od wieku: dziecko poczęte, noworodek, niemowlę, małe dziecko, uczeń itd., jest wartością samą w sobie. Zawsze jesteśmy dziećmi naszych rodziców, którzy otaczają nas opieką, akceptacją i miłością. Pierwszym środowiskiem zaspokojenia podstawowych potrzeb i rozwoju jest dom, a w miarę upływu czasu, staje się nim: szkoła, Kościół, instytucje państwowe.
Wartość i znaczenie wieku dorastania
Już w pierwszych klasach szkoły podstawowej dziecko zaczyna zastanawiać się nad swoją tożsamością. Mama staje się wzorem dla dziewczynki, a tata dla chłopca. Wraz z rozwojem dziecka postępuje jego rozwój emocjonalny i kształtowanie się uczuć. Następuje dojrzewanie fizyczne i psychiczne. Dziecko w tym wieku zaczyna się buntować przeciwko zakazom. Konieczne jest wówczas wdrażanie go nie tylko do zadań wynikających z obowiązku szkolnego, ale także do prostych czynności w domu. Obowiązki i odpowiedzialność rosną wraz z wiekiem. Dziecko powinno zaznać na własnej skórze, co to znaczy konsekwencja.
Wartość przekazywania życia
Świadomość wartości i godności prokreacji pogłębia się w życiu dziecka wraz z rozwojem fizycznym, emocjonalnym, moralnym
i społecznym. Już małe dzieci należy uświadamiać, że życie jest największą wartością, jaką otrzymaliśmy w darze od swoich rodziców,
a źródłem tego życia jest miłość małżeńska. Naturalnym miejscem wychowywania dzieci jest rodzina. Głównym celem wychowawców jest przygotowanie dziecka do odpowiedzialności za przekazywanie życia w życiu dorosłym.
Ludzie starsi – ich godność i wpływ na moje życie
Wiek podeszły wynika z naturalnego toku ludzkiego życia. Niestety, wielokrotnie okres ten kojarzy się z samotnością i śmiercią. Ludzie starsi to ludzie z bagażem życiowych doświadczeń. Wielu seniorów potrafi docenić życie na każdym jego etapie i dostosować się do rytmu charakterystycznego dla poszczególnych jego okresów. Wtedy młodsi mogą korzystać z ich mądrości i serdeczności.
Wartość, piękno i dobro przyrody nieożywionej
Od pierwszych lat życia dziecko powinno uczyć się szacunku do przyrody. Aby w pełni czerpać korzyści z obcowania z naturą, potrzebna jest zdolność spostrzegania i kojarzenia.
Do przyrody nieożywionej zaliczamy: kamienie, góry, wodę, powietrze, słońce, chmury, skały, drewno, piasek, ziemię. Przyroda nieożywiona jest miejscem bytowania przyrody ożywionej. Środowisko naturalne jest dziedzictwem wszystkich ludzi i wszystkich pokoleń. Naturę poznajemy po części, staramy się ją zrozumieć, naśladować, a także szanować. Ona jest dla nas
i dla następnych pokoleń. Bogactwo i niepowtarzalność przyrody to dar, który człowiek powinien chronić. Pierwszych proekologicznych zachowań małe dziecko uczy się od najbliższych w domu rodzinnym.
Wartości: piękno i bogactwo przyrody ożywionej – roślin i zwierząt
Ekolodzy (ale nie tylko, także tzw. zwykli ludzie, którym nieobce są losy ziemi) od lat biją na alarm: giną lasy, zagrożone są niektóre gatunki roślin i zwierząt, klimat się ociepla, człowiek prowadzi gospodarkę rabunkową, są problemy z utylizacją śmieci, człowiek niewłaściwie ingeruje w środowisko organizmów żywych itd., itd. W świetle takich doniesień ważne jest kształtowanie odpowiedzialności za środowisko przyrodnicze wśród dzieci już od najmłodszych lat.
Znaczenie i prawo do wypoczynku
Wypoczynek ma korzystny wpływ na rozwój fizyczny i duchowy. Człowiek nie realizuje się jedynie przez pracę, ale także przez różne formy spędzania wolnego czasu, tj.: odpoczynek, zabawę, sport, taniec, turystykę, inne hobby. W wolnym czasie można robić rzeczy, które kształtują osobowość. Relaks pozwala odkryć samego siebie – swoje zainteresowania. Duchowość człowieka jest nierozerwalnie związana z jego cielesnością. Podczas relaksu w środowisku rodzinnym, szkolnym, parafialnym, rówieśniczym kształtują się osobowości. Rodzina, szkoła, inne instytucje wychowawcze muszą wytrwale pracować nad rozbudzaniem i pogłębianiem wiedzy dzieci i młodzieży na temat właściwego wypoczynku. Każda forma wypoczynku sprzyja rozwojowi duchowemu. Życie towarzyskie jest wartością, kształtuje człowieka i stwarza kulturę życia wspólnotowego.
Znaczenie i niezbędność ludzkiej pracy
Praca jest nieodłącznym elementem ludzkiego życia. Jest podstawą ludzkiego bytu, jest wartością dodaną do wartości naturalnych, pozwala na realizowanie się osoby ludzkiej. Dzięki pracy możliwe jest wytwarzanie produktów potrzebnych do życia nie tylko danej jednostce, ale i całej społeczności międzynarodowej.
Nauka, jej znaczenie w życiu indywidualnym i społecznym
Istnieje wiele definicji nauki. Uczeni różnych dziedzin opracowują nawet te definicje w zakresie poszczególnych nauk. Wszyscy są jednak zgodni w jednym – bez języka nie można przekazać bogactwa należącego do poszczególnych dziedzin naukowych. Człowiek dzięki językowi jest w stanie coś przyswoić i wyrazić. Ludzkość poszukuje prawdy. Każde pokolenie staje przed trudnościami. Nasi dziadkowie, rodzice i my chcemy odkryć, „odnaleźć” więcej: poznać świat, nazwać zjawiska, odpowiadać na niekończące się pytania.
Wartość materialnego wymiaru życia ludzkiego, wartość pieniądza
Wartość materialnego wymiaru życia ludzkiego, wartość pieniądza wiąże się m.in. z potrzebą wrażliwości społecznej we współczesnym świecie. Celem wychowawczym jest wyzbycie się postawy egoistycznej i roszczeniowej. Już od najmłodszych lat należy dzieci uczyć o wartości pieniądza, ze szczególnym uwzględnieniem kwestii racjonalnego wydatkowania.
Bibliografia
Wychowanie do wartości. Szkoła podstawowa. Poziom 2