Wychowanie do wartości. Szkoła podstawowa. Poziom 1

Wychowanie do wartości. Szkoła podstawowa. Poziom 1

Dziecko rozpoczynające naukę w szkole podstawowej poznaje zasady funkcjonowania placówki, poznaje jej pracowników: dyrekcję, sekretarki, nauczycieli, personel techniczny. Dziecko wdrażane jest do kultury bycia wobec wszystkich tych osób i do szacunku dla ich pracy. Uczeń w pierwszej klasie szkoły podstawowej przebywa już kilka godzin w szkole, staje się więc ona dla niego drugim domem. Środowisko szkolne jest dla dziecka środowiskiem wychowawczym, analogicznym do środowiska rodzinnego.

Dziecko potrafi nawiązywać i podtrzymywać relacje i przyjaźnie z rówieśnikami. Niektóre z tych relacji przerodzą się w późniejszym okresie w głębsze więzi, które niejednokrotnie przetrwają aż do wieku dorosłego.

Warto rozwijać odpowiedzialność dziecka za swoje środowisko i kształtować w nim postawę życzliwości wobec osób żyjących obok. Poznawanie wartości własnej grupy społecznej dokonuje się również poprzez poznawanie historii swojej małej Ojczyzny.

Dziecko styka się z różnego typu mediami i środkami społecznego przekazu. Jest to między innymi także radio. Dzieci, adekwatnie do swojego wieku uczą się umiejętności gromadzenia i weryfikowania informacji zdobytych tą drogą. Warto proponować dzieciom audycje, które są wartościowe, poszerzają ich wiedzę o świecie, wyobraźnię i wrażliwość. W tym wieku należy unikać nadmiaru informacji i bodźców, tzw. „szumu informacyjnego”.

Internet jest obecnie stale rozwijającym się medium. Już nawet kilkuletnie dzieci mają do czynienia z siecią internetową. Należy uczyć dzieci, że Internet może być źródłem wiedzy, zabawy i rozrywki, jak również zagrożeniem dla małego użytkownika. Począwszy od wieku wczesnoszkolnego dziecko powinno uczyć się nie tylko obsługi technicznej, informatycznej komputera, ale również swoistego savoir-vivre`u w sieci i umiejętności unikania zagrożeń.

Począwszy od wieku wczesnoszkolnego dziecko używa nierzadko bardzo zaawansowanego technicznie sprzętu: telefonu komórkowego czy kamery. Warto zwrócić uwagę, że powinno ono uczyć się nie tylko jego obsługi technicznej, ale również wartości merytorycznej tworzonych przez siebie zdjęć czy filmów, a także swoistego savoir-vivre`u używania tego typu sprzętu. Dzieci powinny za pomocą tworzonych przez nie filmów rozwijać własną kreatywność, nie zaś używać ich do zabijania wolnego czasu i nudy.

Edukacja wczesnoszkolna obejmuje edukację proekologiczną. Już od wczesnych lat szkolnych uczymy dzieci, że człowiek jest częścią przyrody ożywionej oraz odpowiedzialności za środowisko przyrodnicze i wrażliwości na problematykę związaną z ekologią. Najlepiej, gdy dzieci dbają o ekologię swojego najbliższego otoczenia: domu, podwórka, szkoły, miasta czy wsi i regionu. Warto włączać uczniów w oddolne inicjatywy na rzecz ochrony środowiska, zwłaszcza środowiska najbliższego dziecku.

Rozwój społeczny dziecka w początkowym etapie edukacji szkolnej dotyczy właściwego rozumienia materialnego wymiaru ludzkiego życia. Dzieci rozwijają swoje umiejętności społeczne i matematyczne, same potrafią zrobić drobne zakupy, jak również oszczędzać na rzecz, o której marzą. Edukacja na tym etapie powinna kształtować umiejętność dzielenia się z innymi oraz wyzbywania się postawy egoistycznej i roszczeniowej. Dzieci rozumieją, że wymiar materialny nie jest jedynym wymiarem ludzkiego życia, a miarą człowieka nie jest jego stan posiadania. Już wówczas należy kształtować wrażliwość na potrzeby innych.

Dziecko na początku swojej edukacji szkolnej poznaje symbole i tradycje narodowe. Czuje się włączone we wspólnotę narodową poprzez uczestnictwo w obchodach świąt narodowych. Podstawa programowa w klasie pierwszej zakłada, że uczniowie znają polski hymn oraz polskie symbole narodowe, jak również czynnie uczestniczą w uroczystościach i świętach narodowych. Pierwsze lata edukacji szkolnej to także poznawanie polskiej kultury w różnych jej wymiarach.

Doświadczenie wartości i godności ojcostwa jest jednym z najwcześniejszych doświadczeń dziecka. W miarę upływu lat, począwszy od okresu szkolnego, doświadcza ono ze strony ojca nie tylko jego funkcji opiekuńczej, ale także jego wsparcia moralnego oraz autorytetu i wzoru. Jest to bardzo ważny aspekt rozwoju dziecka, odmienny od doświadczeń związanych z matką. Te dwie role nie są wymienne. Dlatego tak ważne w wychowaniu dziecka jest dojrzałe ojcostwo, będące rzeczywistym autorytetem i oparciem dla rozwijającej się osobowości dziecka.

W pierwszym etapie edukacji wczesnoszkolnej dziecko, nawiązując nowe kontakty społeczne w klasie, jednocześnie uczy się tworzenia i podtrzymywania nowych relacji w grupie. Tworzy się wspólnota i braterstwo – dzieci mają wspólne cele i zainteresowania, łączy je wzajemna przyjaźń i bliskość. Na tych wartościach owo braterstwo się buduje i wzmacnia. We wspólnocie klasowej, a także szkolnej jest wiele okazji do wspólnego, braterskiego działania (np. charytatywnego).

W świetle nauk psychologicznych, dzieciństwo jest bardzo ważnym okresem w życiu człowieka. To właśnie doświadczenia dzieciństwa kształtują później człowieka właściwie na całe jego życie. Każdy z okresów rozwoju dziecka – od prenatalnego aż po późny wiek szkolny – ma swoje znaczenie i wartość. Każdy z nich posiada swój sens i buduje przyszłą dojrzałość człowieka. Jest to czas zabawy i beztroski, ale też czas wytężonej pracy, poznawania świata, nabywania nowych umiejętności oraz intensywnego rozwoju psycho-fizycznego. Bardzo ważne w tym okresie są obecność i wparcie ze strony dorosłych, tak aby właściwie ukształtować człowieka dorosłego.

W wieku 6-7 lat dziecko rozpoczyna swoją przygodę z nauką. Jest to bardzo ważny etap w jego życiu. Od tego momentu dziecko, jeszcze z pomocą rodziców, zaczyna być odpowiedzialne za swoją edukację, rozwój intelektualny oraz rozwijanie własnych talentów. Nauka jest również istotnym elementem w życiu społecznym dziecka, ma ona znaczenie dla jego uspołecznienia, kształtuje osobowość i umiejętność współpracy w grupie rówieśniczej. Nauka pomaga dziecku w zrozumieniu otaczającego je świata jak również siebie samego.

Ludzie starsi są częścią życia dziecka od wczesnego dzieciństwa. Są to najczęściej babcia i dziadek, ale także sąsiedzi i znajomi w podeszłym wieku. Ich wartość w życiu dziecka jest nieoceniona. Dziadkowie często uczestniczą w procesie wychowawczym oraz opiece nad dzieckiem. Stają się dla niego, obok rodziców, autorytetami. Często to dziadkowie mają więcej czasu i uwagi dla dzieci niż rodzice, których pochłaniają rozmaite obowiązki dnia codziennego. Doświadczenie, wiedza i przeżycia ludzi starszych są cennym źródłem wiedzy dla młodego pokolenia. Warto, by dzieci miały jak najczęstszy i dobry kontakt z dziadkami i ludźmi starszymi.

Od pierwszych lat edukacji szkolnej dziecko uczy się odpowiedzialności za środowisko przyrodnicze, szacunku do przyrody ożywionej i nieożywionej. Wie, że nasze życie jest związane z przyrodą, że jesteśmy jej częścią. Wyrządzanie szkód środowisku naturalnemu może obrócić się przeciwko człowiekowi. Dlatego należy chronić środowisko, mieć kontakt z przyrodą, znać własne naturalne otoczenie i pamiętać, że jest ono wartością wspólną.