Podręcznik do pobrania w formacie pdf zarówno w całości (przez kliknięcie w obraz okładki), jak i w postaci plików z poszczególnymi wartościami (przez kliknięcie w numery wartości).
Poziom 0 - Strony tytułowe
Wychowanie do wartości. Szkoła podstawowa. Poziom 0
Poziom 0 - Spis treści
Wychowanie do wartości. Szkoła podstawowa. Poziom 0
Poziom 0 - Wykaz skrótów
Wychowanie do wartości. Szkoła podstawowa. Poziom 0
Wstęp do programu wychowawczego dla klas szkół podstawowych
Wychowanie do wartości. Szkoła podstawowa. Poziom 0
Pozytywna relacja ze wszystkimi kolegami w grupie przedszkolnej
W przedszkolu dzieci stają się bardziej samodzielne, nie spędzają czasu z rodzicami, tylko z innymi dziećmi. Dzięki temu ich relacje stają się bardziej złożone, a rodzące się trwałe więzi między nimi pozwalają kształtować cechy, które każdemu młodemu człowiekowi będą potrzebne w dalszym życiu.
Pozytywna relacja z osobami spotykanymi na terenie przedszkola
Dla dzieci uczęszczających do przedszkola już kolejny rok, problemem może być zmiana nauczyciela, do którego zdążył się już przywiązać. Bardzo ważna jest wówczas rozmowa z dzieckiem, wsparcie w zrozumieniu zaistniałych sytuacji, a także uważna współpraca rodziców i wychowawców w określaniu i rozwiązywaniu kwestii dla dziecka problematycznych.
Pozytywna relacja z dziećmi w przedszkolu i poza przedszkolem
Pozytywne wzmocnienie to uśmiech, miłe słowa czy pochwała dziecka. W ten sposób uczy się ono podporządkowania pewnym normom bez kontroli ze strony rodziców, a dzięki ocenom grupy rówieśniczej. Negatywne oceny ze strony kolegów stawiają dziecko w trudnej sytuacji. Umożliwia ona jednak samodzielne radzenie sobie z wrogością innych, z czym może się spotkać w dorosłym życiu.
Dynamiczna i pozytywna grupa podwórkowa
Dojrzewaniu społecznemu muszą towarzyszyć konflikty. W grupie dzieci walczą ze sobą o to, kto będzie liderem, a kto pozostanie na marginesie. W tej walce wygrywa ten, kto umie być w centrum, kto umie skupić na sobie uwagę.
Dobre relacje międzyludzkie i międzykoleżeńskie
Bez pomocy rodziców żadne dziecko nie przejdzie z fazy poddania się, z powodu poniesionej klęski, do postawy: umiem przegrywać i wyciągać z klęski właściwe wnioski. To w oczach dorosłych dzieci przeglądają się przez długi czas jak w lustrze, budując własną samoocenę i hierarchię wartości. Dlatego warto już na samym początku socjalizacji w rówieśniczej grupie nauczyć malucha przekuwać wszelkie porażki na swoją korzyść.
Wartość grupy społecznej, w której się żyje
Więzi rodzinne pełnią funkcję osiową, wyznaczając drogę rozwoju człowieka. Rodzina czy to miejska, czy wiejska nadal pozostaje dla człowieka punktem odniesienia, swoistym zwierciadłem, w którym odbija się jego osobowość.
Wartość wspólnotowego życia
Człowiek jest istotą społeczną. W społeczeństwie realizuje swoje podstawowe potrzeby np. bezpieczeństwa, przynależności, szacunku, samorealizacji i rozwoju.
Wartości przekazywane przez słuchowiska radiowe
Dziecko przedszkolne słucha audycji o zwierzętach i o ludziach wykonujących znane czynności. Lubi ono także prostą muzykę instrumentalną lub piosenki. W szóstym roku życia programy takie przestają mu się podobać. Skłania się ku programom rozrywkowym bardziej niż kształcącym. Lubi słuchać audycji niesamowitych, o przygodach, audycji kryminalnych, komedii i muzyki popularnej.
Wartość informacji przekazywanych przez telewizję
Obecnie wielu rodziców zmaga się z problemem uzależnienia dzieci od mediów, w tym także od oglądania telewizji. Dziecku będzie dużo łatwiej zrezygnować z siedzenia przed telewizorem, jeśli w zamian zaproponujemy mu inne rozrywki: słuchanie bajek z płyt CD, gry rodzinne, uprawianie sportu, wyprawę do zoo czy na plac zabaw. Warto też podsuwać malcowi pomysły na ciekawe hobby – malowanie, modelarstwo, grę na instrumencie itp.
Wartość informacji przekazywanych przez Internet
Korzystanie z Internetu powinna poprzedzać edukacja i rozmowa o korzyściach i zagrożeniach z tym związanych. Jeżeli nie uczestniczymy w życiu dziecka, jeżeli nie rozmawiamy, nie obserwujemy tego, co robi w sieci, to trudniej jest mu wtedy odróżnić dobro od zła, pozytywne postawy od negatywnych.
Wartości przekazywane poprzez teatr
Z wyjściem do teatru jest podobnie jak z wyjściem dziecka do każdego innego miejsca: tak samo należy je przygotować do przebywania w restauracji, w kinie, w podróży czy na koncercie. Oczywiście teatr to specyficzne miejsce, inne niż kino czy muzeum, ale pewne oczekiwania wobec zachowań społecznych są podobne: należy uczyć dziecko nie przeszkadzać innym, szanować cudzą pracę, komunikować się szeptem podczas trwania przedstawienia, rozmawiać po obejrzeniu spektaklu czy filmu itd.
Wartości przekazywane przez świat filmu i fotografii
Jedną z wartości terapeutycznych filmów, zasługujących na szczególną uwagę, jest budowanie poczucia własnej wartości dziecka. To dzięki niemu ma ono łatwiejszy start do edukacji formalnej i do dorosłego życia. Warto uświadamiać mu, że jego osobisty pogląd lub interpretacja jakiegoś zjawiska jest cenna. Ma
Wartość wyznawanej religii
Począwszy do urodzenia, dziecko coraz bardziej doświadcza indywidualnego życia, osobistej wartości, ale także zależności od innych osób. Pierwszym bogiem są dla niego rodzice. Dziecko traktuje ich jako pierwszą, najwyższą instancję, rozstrzygającą o dobru czy złu moralnym, karzącą lub wynagradzającą – u nich szuka poczucia bezpieczeństwa i pewności niezbędnej dla dalszego rozwoju. Aspekty te stanowią początek późniejszej wiary dziecka w Boga.
Wartości zawarte w Biblii dla życia społecznego i indywidualnego
Uniwersalizm Biblii polega na tym, że każdy może znaleźć w niej odpowiedź na dręczące go pytania. Niezależnie od jego narodowości czy wiary, ponieważ Biblia jest pełna symboli i przypowieści, które każdy może interpretować na swój własny, indywidualny sposób. Również pomimo tego, że została ona spisana kilka tysięcy lat temu, nadal jest użyteczna w czasach współczesnych.
Wartości różnych życiowych powołań
W znaczeniu obiegowym powołanie to posiadanie zdolności predyspozycji do wykonywania jakiejś czynności z pobudek altruistycznych. W chrześcijaństwie rozumiane jest jako wezwanie przez Boga do określonego sposobu życia konkretnego człowieka. Potocznie kojarzy się z powołaniem do kapłaństwa lub życia zakonnego. Kościół mówi jednak tez wyraźnie o powołaniu do życia w małżeństwie. Każdy ochrzczony ma dar powołania. Powołanie w ujęciu katolickim jest zatem specjalnym rodzajem współpracy z Bogiem w przestrzeni najgłębszych pragnień człowieka, które to Bóg złożył w jego sercu.
Wartość życia człowieka w aspekcie społecznym
Inaczej wartość, jaką jest patriotyzm, tłumaczy się przedszkolakowi, a inaczej starszemu już dziecku. Warto jednak zacząć już od najwcześniejszego wieku.
Godność mojej osoby oraz godność innych ludzi
Sześcioletnie dziecko już bardzo wiele rozumie, co dzieje się wokół niego i pojmuje na swój sposób. Jego przemyślenia stają się bardziej konkretne, coś jest dobre albo złe, dlatego tak trudno znaleźć kompromis między skrajnościami. Zaczyna mieć swoje upodobania, gust, z kim chce się przyjaźnić. Jest bardzo otwarty na kontakty z rówieśnikami, dobrze się z nimi dogaduje, zaś bardziej odseparowuje od rodziców na rzecz bycia samodzielnym.
Godność ojcostwa
Udział ojca w procesie wychowania jest czynnikiem wprowadzającym w atmosferę domową element ładu i systematyczności, konsekwencji i wytrwałości. Są to cechy niezmiernie ważne we wdrażaniu dzieci do przestrzegania zasad moralnych, a także w procesie wychowania religijnego.
Godność macierzyństwa
Ciepło bezwarunkowej miłości matki daje dziecku poczucie bezpieczeństwa, pozwalające na prawidłowy rozwój. Jego brak wywołuje chorobę sierocą i objawia się gorszym rozwojem fizycznym i psychicznym, a przede wszystkim nieumiejętnością nawiązywania kontaktów z ludźmi.
Godność braterstwa
Zazdrość o rodzeństwo manifestuje się szczególnie w momencie narodzin drugiego dziecka. Do tej pory jedynak był w centrum uwagi rodziców i jego potrzeby traktowano priorytetowo. Kiedy na świecie pojawia się młodszy brat lub siostra, sytuacja rodzinna ulega zmianie. Starsze dziecko obawia się, że malec zajmie jego miejsce, a nawet skradnie miłość rodziców. Czasami starsze dziecko może przejawiać swoje lęki i frustracje w postaci regresji, czyli cofnięcia się na niższe etapy rozwoju.
Znaczenie i godność rodziny wielopokoleniowej
Rodzina wielopokoleniowa to ogromne bogactwo dla wnuków. Dla pokolenia najmłodszego mieszkanie z dziadkami jest bardzo korzystne z wielu względów: bezpieczeństwo, zakorzenianie w rodzinie, umacnianie rodzinnych tradycji, opiekowanie się starszymi. To również wspólne zabawy, czytanie, a to wszystko sprzyja pogłębionym relacjom.
Znaczenie i wartość dzieciństwa
Dzieciństwo jest bardzo ważnym etapem życia człowieka. W tym czasie mały człowiek uczy się życia w społeczeństwie, poznaje zasady rządzące światem, kształtuje swoje cechy i zdobywa coraz to nowsze umiejętności. W dzieciństwie dojrzewa również jego osobowość. Prawidłowy przebieg procesów rozwojowych ma bardzo istotne znaczenie w dalszym życiu jednostki. Problemy i zaburzenia z tego okresu mogą rzutować na późniejsze samopoczucie i funkcjonowanie człowieka. Dlatego też tak ważny jest wpływ wydarzeń z dzieciństwa na dorosłe życie.
Wartość przekazywania życia
Przyjście na świat rodzeństwa przynosi wiele zmian w życiu całej rodziny. Rodzice, potrafią przewidzieć, jak będzie wyglądało ich życie, gdy w domu pojawi się kolejny członek rodziny. Dziecko będzie jednak takiej sytuacji doświadczać po raz pierwszy. Jeżeli nie przygotujemy go na to, co zmieni się w jego życiu, może się okazać, że jego wyobrażenia są odmienne od tego, co nastąpi, a przeżywane rozczarowanie może wywołać smutek, rozdrażnienie, złość, nawet agresję. Aby uniknąć tych trudnych dla całej rodziny doświadczeń, warto uświadomić sobie, czego dziecko może doświadczać i jak pomóc mu w tym, niekoniecznie wyłącznie radosnym dla niego, okresie.
Wartość i odpowiedzialność wieku dorosłego
Dla małego dziecka dorosły jest niczym wyrocznia. Jest przewodnikiem, który wprowadza je w świat i uczy życia. Przy dorosłym maluch czuje się bezpiecznie. Chce odkrywać wielki, nieznany, wspaniały świat „dużych ludzi”. To co przekazuje mu rodzic, stanowi dla niego drogowskaz, a dziecko jest pełne ciekawości, pragnie poznawać to, co dla niego nowe i naśladować swojego opiekuna. To dla dorosłych wielka odpowiedzialność.
Ludzie starsi – ich godność i wpływ na moje życie
Rola dziadków w rodzinie może wyglądać bardzo różnie, począwszy od okazjonalnych spotkań po ciągłe przebywanie z wnukami, kiedy to opiekują się dzieckiem, bawią się z nim, wychodzą na spacery, przygotowują posiłki, pomagają w odrabianiu lekcji itp.
Dziadkowie to fundament rodziny. Dopóki żyją – to właśnie oni są najważniejsi w familijnej hierarchii. Są niezbędni nie tylko wnukom, ale cały czas także własnym dzieciom.
Wartość, piękno i dobro przyrody nieożywionej
Dla dzieci wyjątkowo fascynujący jest świat przyrody – chętnie poznają jego tajniki poprzez rozmowy z rodzicami lub zabawę na łonie natury. Warto więc od najwcześniejszych lat zaznajamiać dzieci nawet z tak trudnymi tematami jak ochrona środowiska. Już dzieci w wieku przedszkolnym można uczyć, jak dbać o środowisko naturalne. Własne obserwacje, doświadczenia, eksperymenty i projekcje filmów przyrodniczych – w takiej formie dzieci najlepiej przyswajają wiedzę o naturze i środowisku.
Wartość, piękno i bogactwo przyrody ożywionej – roślin i zwierząt
Posiadanie zwierzaka w domu ma pozytywny wpływ na rozwój dziecka. Opieka nad pupilem kształtuje w dzieciach systematyczność, cierpliwość, opiekuńczość, wytrwałość. Obserwacja zachowań zwierzęcia to także nieustająca lekcja biologii. Dzięki zwierzętom uczymy się też wszyscy lepiej współczuć, kochać, rozumieć innych, poświęcać im czas i uwagę.
Ekologiczny sposób życia
Prowadząc edukację ekologiczną należy pamiętać, że nie może ona obejmować tylko przekazywania wiedzy, ale powinna uwzględniać również wychowanie czyli kształtowanie postawy proekologicznej. Wyznacza to styl życia, a nie tylko ustosunkowanie się do kolejnych elementów składowych środowiska.
Wartość i znaczenie ludzkiej pracy
Dzięki pracy człowiek ma możność świadomego czerpania ze swoich duchowych i fizycznych zdolności i możliwości, ukierunkowując je na urzeczywistnienie pewnych wartości, zarówno w odniesieniu do własnego życia, jak i określonej społeczności ludzkiej. Ostatecznie działalność ta ma na celu doskonalenie człowieka i świata.
Wartość materialnego wymiaru życia ludzkiego, wartość pieniądza
Dobrze ustalić z dzieckiem na co będzie oszczędzać, jakie ma marzenia i wyznaczyć taką drogę do celu, by dziecko widziało swoją siłę sprawczą. Warto przy każdym przekazywaniu kieszonkowego wspominać o tym celu, i że oszczędzanie przybliża do jego realizacji. Można też przedstawić dziecku taką ideę, że oszczędności, które zbiera to jest inwestycja w pewną rzecz, ale celem nie muszą być tylko rzeczy materialne. Może to być nauka, wyjazd, albo realizacja potrzeb związanych chociażby z rozrywką: kinem, teatrem, koncertem.
Bibliografia
Wychowanie do wartości. Szkoła podstawowa. Poziom 0